SKĐS - Bộ não là một trong những cơ quan quan trọng nhất của cơ thể, kiểm soát chức năng vận động, cảm xúc, ngôn ngữ, tư duy... . Với sự phát triển của khoa học, sự thay đổi của đời sống xã hội, con người ngày càng có nhiều thói quen và lối sống không lành mạnh đã ít nhiều ảnh hưởng tới sức khỏe của não bộ .
Bộ não của con người là một trong những trung tâm điều khiển toàn bộ cơ thể, nó phụ trách hoạt động của hệ thần kinh. Cũng như các bộ phận khác trong cơ thể, não cũng bị lão hóa theo thời gian. Tuy nhiên có nhiều thói quen, lối sống của con người đang đẩy nhanh quá trình lão hóa đó, thậm chí nó còn gây ảnh hưởng, tác động xấu đến não.
Một trong những nghiên cứu mới được công bố trên BBC gần đây cho thấy, những thói quen không lành mạnh có ảnh hưởng đến chức năng hoạt động của não. TS Hanneke Joosten – tác giả của nghiên cứu cho biết, những thói quen có hại cho tim cũng không tốt cho não.
Có rất nhiều thói quen gây tổn hại não và các tế bào thần kinh, là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến suy giảm trí nhớ, mất tập trung, khó khăn trong việc tiếp nhận thông tin, rối loạn trong mọi hoạt động hàng ngày... .
Không ăn sáng
Một trong những thói quen cực hại não mà nhiều người thường mắc phải là bỏ qua bữa sáng. Các chuyên gia dinh dưỡng đã khuyến cáo rằng "bữa ăn sáng là bữa ăn quan trọng nhất trong ngày" - điều này đã được chứng minh trong nhiều nghiên cứu khoa học. Như một nghiên cứu kéo dài 15 năm tại Nhật Bản với hơn 80.000 người tình nguyện không có tiền sử mắc bệnh tim hoặc ung thư, đã kết luận, thói quen bỏ qua bữa ăn sáng làm tăng nguy cơ bị đột quỵ và cao huyết áp.
Một nghiên cứu khác được công bố trên tạp chí Khoa học thần kinh ở người cho biết, họ đã nghiên cứu tác động của bữa sáng lên các đối tượng là học sinh. Kết quả cho thấy, ăn sáng ảnh hưởng tới kết quả học tập của các em ở trường, những em ăn sáng đầy đủ có kết quả học tập tốt hơn, đặc biệt là trong môn toán. Các nhà nghiên cứu lý giải rằng, ăn sáng thường xuyên tác động tích cực đến sự tập trung và làm tinh thần minh mẫn.
Bức xạ của điện thoại di động có thể gây ung thư não
Cho đến nay cuộc tranh luận về bức xạ từ điện thoại di động có thể gây ung thư vẫn chưa có hồi kết. Năm 2011, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã từng đưa ra cảnh báo về khả năng gây ung thư từ bức xạ điện thoại. WHO đã công bố kết luận này dựa trên một nghiên cứu riêng của mình với sự tham gia của 31 nhà khoa học từ 14 quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên điều này vấp phải sự phản đối của nhiều công ty công nghệ.
Một thử nghiệm lâm sàng khác vừa được tiến hành vào năm 2016 đã phát hiện ra mối liên hệ giữa bức xạ điện thoại di động và bệnh ung thư ở chuột. Các nhà khoa học đã cho những con chuột tiếp xúc với lượng bức xạ tương đương với bức xạ từ điện thoại, 9 giờ mỗi ngày trong suốt 2 năm. Họ nhận thấy những con chuột càng tiếp xúc nhiều bức xạ càng gia tăng nguy cơ xuất hiện khối u ở não và tim. Tờ Consumer Reports cho biết, nghiên cứu này đã chứng minh mối liên quan giữa bệnh ung thư và việc sử dụng điện thoại thường xuyên.
Vậy con người có cần loại điện thoại khỏi cuộc sống của mình, loại điện thoại thông minh phổ biến hiện nay có tạo ra bức xạ giống điện thoại trước kia? Xin thưa rằng không cần thiết phải loại điện thoại ra khỏi đời sống, và hầu hết các loại điện thoại di động kể cả điện thoại thông minh đều có ăng-ten bên trong và đều tạo ra các bức xạ. Để giảm thiểu bức xạ từ điện thoại gây ung thư, Consumer Reports khuyến cáo người sử dụng: Sử dụng loa ngoài hoặc tai nghe khi nói chuyện điện thoại; Không nên để điện thoại trong túi quần, túi áo, giữ điện thoại càng cách xa cơ thể càng tốt; Hạn chế gọi điện thoại, tốt nhất nên dùng tin nhắn hoặc gọi các cuộc điện thoại video...
Ăn quá nhiều chất béo gây hại não
Ăn quá nhiều chất béo có thể gây hại cho não của bạn. Một nghiên cứu được thực hiện bởi Khoa thần kinh học thuộc Đại học Vanderbilt phát hiện ra rằng những người thường xuyên ăn quá nhiều thức ăn chứa chất béo có phát sinh một khiếm khuyết của não bộ. Khiếm khuyết này làm cho não gửi tín hiệu đến cơ thể và phát sinh nhu cầu muốn ăn, giống chứng cuồng ăn. Kết quả là làm cho những người này thích ăn các thực phẩm chứa nhiều chất béo gây hậu quả thừa cân, béo phì và nhiều vấn đề sức khỏe khác.
Nếu có thói quen ăn uống tốt sẽ làm bộ não hoạt động đúng, không tạo cảm giác thèm ăn thực phẩm nhiều chất béo. Nhà nghiên cứu về khoa học thần kinh, TS Mark P. Mattson cho rằng nếu ăn chay hàng ngày ăn có thể cải thiện hoạt động của bộ não, trì hoãn sự khởi phát của bệnh Alzheimer hoặc Parkinson
Không giao tiếp xã hội
Hầu hết các nhà tâm lý học đều đồng ý rằng bộ não của chúng ta hoạt động tốt nhất khi có sự tương tác, giao tiếp với người khác. Sự thiếu tiếp xúc xã hội có thể dẫn đến các bệnh như trầm cảm, gia tăng cảm giác cô đơn, thậm chí ảnh hưởng đến khả năng ghi nhớ. Trẻ em ít hoặc không có tiếp xúc xã hội với cha mẹ, bạn bè có khả năng phát triển các vấn đề tâm lý xã hội. Ở người lớn, thiếu hòa nhập xã hội cũng có thể dẫn đến hình thành những thói quen xấu như uống rượu và sử dụng ma túy.
Để tránh những thói quen xấu này, điều quan trọng là phải tìm cách để giao tiếp với người khác. Trường Đại học Michigan đã có nghiên cứu và đưa ra lời khuyên rằng, chỉ cần thường xuyên nói chuyện trực tiếp với nhau 10 phút mỗi ngày có thể tăng cường trí nhớ và sức khỏe tinh thần, giúp bộ não linh động hơn.
Mỗi người cần tìm cách để gặp gỡ và giao tiếp với người khác thông qua các hoạt động chung như đăng ký một lớp tập thể dục, hay hoạt động tại các trung tâm cộng đồng ... . Hoạt động thể chất là cơ hội để gặp gỡ những người khác.
Ngủ không đủ giấc
Thói quen ngủ không đủ giấc khiến não bị ảnh hưởng. Tiến sĩ Hansa D. Bhargava tổng kết, thiếu ngủ gây ảnh hưởng đến não như làm suy nghĩ của bạn chậm lại, hay quên, ảnh hưởng đến trí nhớ ngắn hạn, gây khó khăn trong học tập, dễ bị kích thích, làm thay đổi tâm trạng....
Viện Quốc gia về Rối loạn thần kinh và đột quỵ có một báo cáo cho biết, khi con người ngủ, cấu trúc tế bào trong não thay đổi, để tránh rối loạn, thoái hóa não, điều quan trọng là phải luôn luôn có được một giấc ngủ ngon.
Hút thuốc lá
Hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến ung thư phổi, tuy nhiên nhiều người không biết rằng hút thuốc cũng là một thói quen gây hại cho não. Một nhóm các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng, những người hút thuốc mạn tính bị sụt giảm hàm lượng dopamine trong não, khiến người hút thuốc bị mệt mỏi, suy giảm trí nhớ.
Các nhà nghiên cứu cho biết, những người hút thuốc có vỏ não mỏng hơn so với người không hút thuốc. Bào mỏng vùng vỏ não là quy luật tự nhiên và là một quá trình của lão hóa. Tuy nhiên hút thuốc lá sẽ làm thúc đẩy quá trình này. Mỏng vùng vỏ não sẽ khiến con người suy giảm nhận thức, triệu chứng hay gặp ở những người lớn tuổi. Các nhà nghiên cứu còn phát hiện ra rằng, nếu một người từng nghiện thuốc bỏ thuốc lá, quá trình hồi phục vùng vỏ não diễn ra rất chậm. Điều này cho thấy tác hại lâu dài của hút thuốc lá với não bộ.
Ăn quá nhiều đường
Chế độ ăn chứa nhiều đường gây hại cho sức khỏe tổng thể nói chung, gây béo phì, nguy cơ bệnh tiểu đường tuýp 2, và đặc biệt gây hại cho não của bạn.
Nghiên cứu của 2 nhà nghiên cứu từ Đại học New South Wales phát hiện ra rằng ở những con chuột còn nhỏ khi chúng ăn quá nhiều đường dẫn đến những tác động tiêu cực đối với sự phát triển của não khiến chúng dễ bị căng thẳng hoặc trở nên nghiện loại đồ ăn này. Điều này có thể xảy ra tương tự với trẻ em và những thanh thiếu niên, một chế độ ăn nhiều đường sẽ ảnh hưởng đến não, làm cho trẻ dễ bị kích thích, khiến trẻ bị tăng động giảm chú ý, có những hành vi kích động.
Để giảm thiểu sự ảnh hưởng của đường, cha mẹ có thể hạn chế các đồ ăn như nước ngọt, bánh kẹo, ... Giảm đường trong khẩu phần ăn có nhiều lợi ích sức khỏe và sẽ giúp cho bộ não của con người hoạt động tốt.
Uống nhiều rượu
Rượu là thức uống có ảnh hưởng đến nhiều cơ quan, bộ phận trong cơ thể. Với não bộ, rượu có tác hại lâu dài trên não ngay cả sau thời gian dài bỏ uống rượu. Theo Bộ Y tế và phúc lợi Hoa Kỳ, rượu ảnh hưởng đến não bằng nhiều cách, như làm suy giảm trí nhớ, thiếu kiểm soát bản thân, làm con người phản ứng chậm. Những người uống nhiều rượu trong một thời gian dài, sẽ ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp lên não. Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng, những người nghiện rượu, có cấu trúc não bộ thay đổi so với những người khác, nó gây tổn hại não vĩnh viễn kể cả khi người đó bỏ rượu.
Nguyễn Mai Hoàng
(theo Healthyandnaturalworld)
