Bệnh thận do tiểu đường thường đến âm thầm và chỉ được phát hiện khi đã quá muộn.
Khi đường huyết tăng cao trong thời gian dài, các mạch máu nhỏ trong thận bị tổn thương, khiến chức năng lọc máu suy yếu dần. Ban đầu, thận có thể “rò rỉ” một lượng nhỏ protein ra nước tiểu, đây là dấu hiệu sớm nhưng thường không gây triệu chứng rõ rệt. Chính sự âm thầm này khiến nhiều người không nhận ra rằng thận của mình đang yếu đi từng ngày.
Theo thời gian, nếu đường huyết, huyết áp và mỡ máu không được kiểm soát, các tổn thương tại cầu thận tiến triển nhanh hơn, dẫn đến suy thận mạn. Khi đó, người bệnh có thể bắt đầu thấy phù ở chân, mặt, mệt mỏi, chán ăn hoặc tăng huyết áp khó kiểm soát – những dấu hiệu cho thấy chức năng thận đã giảm đáng kể.
Tin tốt là biến chứng này hoàn toàn có thể làm chậm lại hoặc ngăn ngừa nếu người bệnh tuân thủ điều trị và theo dõi định kỳ. Việc giữ đường huyết ổn định là yếu tố nền tảng. Cùng với đó, kiểm soát huyết áp đúng mục tiêu giúp bảo vệ thận khỏi tổn thương thêm. Các thuốc như nhóm ức chế men chuyển hoặc ức chế thụ thể angiotensin được xem là “lá chắn” bảo vệ thận hiệu quả.
Trong những năm gần đây, các loại thuốc mới như SGLT2i hay GLP-1 RA không chỉ giúp kiểm soát đường huyết mà còn được chứng minh mang lại lợi ích rõ rệt trong việc bảo vệ tim và thận, giúp làm chậm tiến triển đến suy thận giai đoạn cuối.
Bên cạnh điều trị, lối sống lành mạnh đóng vai trò không kém phần quan trọng. Ăn uống giảm muối, điều chỉnh lượng đạm theo hướng dẫn bác sĩ, tăng rau xanh, duy trì cân nặng hợp lý và tập thể dục đều đặn sẽ giúp thận “dễ thở” hơn. Người bệnh cũng nên hạn chế lạm dụng thuốc giảm đau, đặc biệt là nhóm NSAIDs, và luôn báo với nhân viên y tế nếu có bệnh thận trước khi chụp cản quang.
Điều quan trọng nhất là không chờ có triệu chứng mới đi khám. Người bệnh đái tháo đường tuýp 2 cần được kiểm tra chức năng thận mỗi năm, bao gồm xét nghiệm albumin niệu và đo creatinin máu để ước tính mức lọc cầu thận. Phát hiện sớm chính là “chìa khóa vàng” để bảo tồn chức năng thận lâu dài.
Bệnh thận do đái tháo đường là biến chứng thầm lặng nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát. Chỉ cần tuân thủ điều trị, duy trì lối sống khoa học và chủ động tầm soát định kỳ, người bệnh có thể giữ cho đôi thận khỏe mạnh và sống trọn vẹn hơn cùng đái tháo đường.
Tài liệu tham khảo:
1. Bệnh viện Bạch Mai (2013), Tài liệu Nội tiết cơ bản;
2. Bộ Y tế (2020), Quyết định 5481/QĐ-BYT ngày 30/12/2020 về việc ban hành tài liệu chuyên môn "Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị đái tháo đường típ 2";
3. Bộ Y tế - Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương (2021), Tài liệu Dự phòng, phát hiện, chẩn đoán, điều trị và quản lý tăng huyết áp, đái tháo đường;
4. American Diabetes Association (2025), Standards of Care in Diabetes – 2025.
Ngô Nguyễn Minh Trung, Bá Trình – Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố Hồ Chí Minh
Nguồn: hcdc.vn
