Công nghệ số mang đến cơ hội vàng để người cao tuổi duy trì kết nối xã hội và tiếp cận y tế trực tuyến. Tuy nhiên, nguy cơ bị cô lập do “khoảng cách số” vẫn hiện hữu. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị các quốc gia cần hành động để biến công nghệ thành cầu nối thân thiện cho mọi lứa tuổi.
Công nghệ - Cánh cửa mở ra kết nối và tiếp cận y tế số
Việc bảo đảm người cao tuổi được tiếp cận thông tin và công nghệ là yếu tố then chốt của một xã hội thân thiện với mọi lứa tuổi theo quan điểm của WHO. Mạng internet và thiết bị số là công cụ đắc lực giúp người cao tuổi:
- Duy trì liên lạc: Kết nối thường xuyên với gia đình, bạn bè, giảm cảm giác cô đơn và cải thiện sức khỏe tinh thần.
- Tiếp cận dịch vụ y tế: Hưởng lợi từ các dịch vụ khám chữa bệnh từ xa (Telemedicine), tư vấn sức khỏe trực tuyến, hoặc cập nhật thông tin phòng bệnh kịp thời.
- Tham gia xã hội: Cập nhật tin tức và tham gia các hoạt động cộng đồng trực tuyến.
WHO khuyến nghị các quốc gia tạo điều kiện cho người cao tuổi học kỹ năng số, bố trí điểm truy cập công cộng và cung cấp thông tin qua nhiều kênh (truyền hình, báo in, mạng xã hội và tin nhắn) để không ai bị bỏ lại phía sau.
Thách thức của “khoảng cách số” và nguy cơ cô lập
Sự số hóa nhanh chóng tiềm ẩn nguy cơ tạo ra “khoảng cách số” và khiến người cao tuổi bị loại trừ khỏi dòng chảy thông tin. Không ít người cao tuổi gặp khó khăn khi sử dụng thiết bị thông minh, giao diện phức tạp hoặc không đủ khả năng chi trả cho dịch vụ internet.
WHO cảnh báo rằng sự loại trừ này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng:
- Rủi ro an toàn: Người cao tuổi dễ trở thành nạn nhân của các vụ lừa đảo trực tuyến, mất thông tin cá nhân.
- Tin giả y tế: Khả năng phân biệt tin giả, đặc biệt là tin tức sức khỏe, bị hạn chế, gây ảnh hưởng đến quyết định phòng bệnh và điều trị.
- Tăng cảm giác cô đơn: Sự phụ thuộc vào công nghệ có thể làm giảm giao tiếp trực tiếp, đôi khi vẫn dẫn đến cảm giác bị cô lập.
Hướng đến xã hội thân thiện với công nghệ và người cao tuổi
Công nghệ chỉ thực sự mang lại giá trị khi được sử dụng một cách bao trùm và nhân văn. WHO khuyến khích các địa phương và nhà cung cấp dịch vụ hành động theo các định hướng sau:
- Thiết kế nội dung bao trùm: Thiết kế giao diện và nội dung thông tin phải dễ đọc, dễ hiểu (ví dụ cỡ chữ lớn, ngôn ngữ đơn giản), có phiên bản in và điện tử song song.
- Đào tạo và hỗ trợ: Tổ chức các lớp tập huấn kỹ năng số cơ bản và cung cấp hỗ trợ kỹ thuật tận tình để người cao tuổi tự tin làm chủ công nghệ.
- Đa dạng hóa truyền thông: Kết hợp nhiều hình thức truyền thông để bảo đảm mọi người đều có thể tiếp cận thông tin y tế cần thiết.
Để người cao tuổi không bị cô lập trong thế giới số, xã hội cần cùng nhau xây dựng những “cây cầu kết nối” mạnh mẽ, biến công nghệ thành công cụ đắc lực hỗ trợ họ sống vui, sống khỏe và sống có ích.
Nguồn tham khảo: https://extranet.who.int/agefriendlyworld/age-friendly-practices/communication-and-information/
Bá Trình - Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố Hồ Chí Minh
Nguồn: hcdc.vn
