Vi rút Rota là nguyên nhân phổ biến nhất gây tiêu chảy cấp nặng ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi trên toàn thế giới. Đây là bệnh truyền nhiễm có nguy cơ cao gây mất nước và rối loạn điện giải nghiêm trọng, dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Theo Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO): “Vi rút Rota được đánh giá là đã gây ra 40% trong tổng số vụ nhập viện do tiêu chảy ở trẻ em dưới 5 tuổi trên toàn cầu, mỗi năm có 100 triệu ca tiêu chảy cấp do nhiễm vi rút Rota và 350.000 đến 600.000 ca tử vong”. Tại Việt Nam, vi rút Rota là nguyên nhân gây ra tiêu chảy cấp ở 20% đến trên 50% trẻ nhỏ trong giai đoạn 2016-2023.
Đường lây truyền vi rút Rota
Vi rút Rota là một loại vi rút bền vững cao trong môi trường. Vi rút có thể tồn tại nhiều giờ trên các bề mặt và dụng cụ, và thậm chí ổn định trong phân đến một tuần. Vi rút lây truyền trực tiếp từ phân của người bệnh (hoặc người lành mang vi rút) sang miệng trẻ qua tay, thức ăn, nước uống hoặc các vật dụng bị ô nhiễm.Chỉ cần một lượng rất nhỏ vi rút (khoảng 10 đến 100 vi rút) là đủ để lây nhiễm.
Triệu chứng mắc bệnh
Sau khi bị lây nhiễm từ nguồn bệnh khoảng 1-2 ngày, trẻ biểu hiện các triệu chứng sau:
- Nôn ói: xuất hiện đầu tiên, trước khi có tiêu chảy từ 6-12 giờ, kéo dài trong 2-3 ngày. Trẻ nôn rất nhiều, sau đó bớt dần và tiếp theo đến tiêu chảy.
- Tiêu chảy: đi phân lỏng toàn nước, trắng đục như nước vo gạo, có thể nhầy và không có máu, mùi tanh. Tiêu chảy tăng dần những ngày sau đó, kéo dài trong khoảng thời gian 3-7 ngày. Có thể kèm theo sốt, đau bụng, ho, chảy mũi.
- Dấu hiệu mất nước: khô môi, mắt trũng, khát nhiều, lì bì hay kích thích vật vã, quấy khóc, khám thấy dấu véo da mất nhanh/mất chậm/mất rất chậm, thóp trũng… Trẻ có nguy cơ bị suy kiệt nếu không được điều trị kịp thời.
- Nhiễm toan chuyển hóa: thở mạnh, sâu, môi đỏ.
- Dấu hiệu hạ Kali: chướng bụng, liệt ruột cơ năng, loạn nhịp tim, nhược cơ toàn thân.
- Trẻ dễ bị sụt cân và suy dinh dưỡng do bị mất nước nặng.
Các biện pháp phòng bệnh
Việc phòng bệnh cần được thực hiện chủ động bằng cả vắc xin, vệ sinh cá nhân, vệ sinh thực phẩm và vệ sinh môi trường sống.
- Trẻ em được khuyến cáo sử dụng vắc xin Rota để phòng bệnh. Cha mẹ, người chăm sóc trẻ cần trang bị đầy đủ kiến thức và chủ động đưa con đi uống vắc xin đầy đủ và đúng lịch để bảo vệ trẻ tốt nhất. Hiện nay, vắc xin Rota đã được triển khai miễn phí trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng.
- Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Ăn đồ ăn chín, uống nước sôi.
- Vệ sinh và khử trùng các bề mặt, vật dụng thường xuyên tiếp xúc, đặc biệt khi có người bệnh.
Nguồn tham khảo:
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố Hồ Chí Minh
Nguồn: hcdc.vn
